گلدان سفالی کلپورگان درجه کیفی 2

گلدان سفالی کلپورگان فوق را پروانه دهواری از دختران جوان روستای کلپورگان میسازد. اجازه بدهید قبل از ادامه توضیحات بگویم چرا درجه 2؟ و چرا این موضوع را با صراحت میگوییم؟

با صراحت میگوییم چون صداقت را از مردمی آموختیم که خودشان موقع معرفی ظروف سفالی شان گفتند : "کار استادکار میخواهی یا شاگرد؟" منظورشان این بود امثال ظروف بی بی زرّی را میخواهی که به واسطه ده ها سال کار سفالگری اکنون دست ساخته هایش کیفیت غیر قابل تکراری دارد. و بالتبع قیمت بالاتری  هم خواهد داشت یا نه کار شاگرد را میپسندی تا به ادامه فعالیت یک دختر جوان و گاها نوجوان کمک کنی؟ این را صادقانه گفتیم تا انتخابتان را انجام دهید.

یکی از نکات قابل توجه این گلدان، دسته های دو طرف آن است که سوای خوش دستی و جابجایی و استفاده آسانش بسیار مقاوم است. اگر تجربه شکستن دسته های سفالی در ظروف سفالی را پیش ازین داشتید با این اتفاق در ظروف سفالی کلپورگان کمتر روبه رو میشوید. خاک بکار رفته در ساخت این ظروف سفالی با دارا بودن مواد غنی معدنی استقامتی بالاتر را نتیجه میدهد. این نکته ای بود که خود زنان کلپورگان تاکید داشتند.

سفال کلپورگان سبک ساخت متفاوتی دارد که در طول هزاران سال بی تغییر مانده است . در ساخت این گلدان سفالی کلپورگان هیچ چرخی بکار نرفته است. سطح صاف و گودی یکدست آن تماما با دست و دقت چشم ایجاد میشود. نقوش و دایره های توپر روی این ظرف هم داستانی به درازای تاریخ دارد . نقوشی که برگرفته از رویای زنان بلوچ و بسیار مشابه نقوش سوزن دوزی لباس زنان بلوچ است. این نقوش در ظروف ثابت نیست . گرچه مفاهیم یکسانی دارد اما ممکن است در همین سبک گلدان سفالی هر بار این دایره های و خطوط به شکل متفاوتی کنار هم ترسیم شوند.

رنگ این نقوش حاصل ماده تیره رنگی است که از سابیدن سنگ تیتوک در آب بدست میآید. وقتی نقش زدن با این رنگ بر سفالینه ها را دیدم و داستانش را شنیدم جز ذکاوت و تعهد به طبیعت چیز دیگری در ذهنم تداعی نشد. این سنگ از فرسنگها دورتر و از منطقه زابل به کلپورگان آورده میشود. و چه جستجوی زیرکانه ای در سالهای دور این فرهنگ دیده میشود. چگونه صد در صد ارگنیک بودن این دست ساخته را حفظ کرده اند.

نکته ای که در استفاده از گلدان باید به ذهن بسپارید سیاهی است که ابتدای خرید از لمس این ظرف سفالی به دستتان مینشیند. رنگی که به سادگی شسته میشود و نشان اصالت سفال و رنگ طبیعی سنگ تیتوک بر بدنه سفالینه هاست. این رنگ با اولین شستشو و خیس شدن سفال ثابت میشود. پس نگران نباشید و اگر میخواهید در مورد این رنگ هزاران ساله طبیعی بدانید سری به مقاله  "سفال کلپورگان از قدمت و اصالت تا خواص درمانی اش" بزنید.

کلپورگان روستایی دورافتاده در مرز پاکستان که زنانش میراث 7000 ساله مادرانشان را سینه به سینه و نسل به نسل حفظ کردند. در کلپورگان دختران 6 هفت ساله ای میبینیدکه کنار مادران و مادربزرگهایشان، دست ساخته های سفالی خودشان را میفروشند. سفالگری بومی کلپورگان یکی از کهن ترین خوداشتغالی های زنان در شرق کشور است.  آب و هوای خشک و کم آبی امکان کشاورزی  و دامپروری را در این منطقه به حداقل رسانده است. و اکنون سفالگری در کلپورگان رسمی ترین شغل خانوارها و به طور خاص زنان است. شغلی که هرچقدر بتواند بیشتر به امرار و معاش خانوارهای بلوچ کمک کند باعث کمتر شدن قاچاق و حمل سوخت به مرز پاکستان میشود. واقعیتی که انکارش دردی را دوا نمیکند. به همین دلیل در مقاله "چرا داشتن ظرف سفالی کلپورگان را به خودمان و شما پیشنهاد میدهیم؟"  بیان کردیم تا آگاه شویم و با حمایت ازین هنر هزار ساله هم از مزایایش بهره مند شویم هم قدمی در حفظ منافع و بهبود اقتصاد ملی داشته باشیم.

علاوه بر اهمیت و خواص خاک بکار رفته در این ظروف، ساخت کاملا دستی و عدم استفاده از لعاب در این ظروف سفالی چند هزار ساله، حکایتهای پر رمز و راز نقوش نقش بسته بر آنهاباعث شد تا سفال کلپورگان به عنوان کهن ترین خوداشتغالی شرق کشور به همت دختری تحصیل کرده در کلپورگان به نام پروانه دهواری فرزند بی بی زرّی معروف، ثبت جهانی شود. و اکنون مشتریان متعددی به تناسب شناخت این ظروف در سراسر دنیا طالب تهیه آنها هستند.

گلهایتان میخندند وقتی در خانه پرمهرتان دست ساخته زنی از کلپورگان را گلدان گلهایتان کنید